Betül Mardin Kimdir?

Halkla ilişkilerin duayen ismi Betül Mardin, iş yaşamı ve kariyer yolculuğuyla birçok bakımdan örnek bir isim. Ülkemizde halkla ilişkiler denildiğinde akla gelen ilk kişi şüphesiz ki Betül Mardin’dir. 1960’lı yıllarda Dormen Tiyatrosu için gerçekleştirdiği çalışmalarla sektöre giriş yaptı. Halkla ilişkiler alanının kurumsal gelişiminde öncü roller üstlendi. Yaptığı konuşmalar ve röportajlarla halkla ilişkilerin “itibar mimarlığı” olduğunun altını çizdi. Peki Betül Mardin kimdir diye merak ediyor musunuz? Bu değerli ismi daha yakından tanımak ister misiniz?

Betül Mardin’in Hayatı

Betül Mardin, 1 Aralık 1927 tarihinde İstanbul’un Şişli ilçesinde üç çocuklu bir ailenin ikinci çocuğu olarak dünyaya geldi. Annesi Fatma Fahire, Osmanlı döneminde adliye nazırlığı yapan Necmettin Molla Kocataş’ın kızıydı. Babası Muhiddin Arif Mardin ise zengin bir aileden geliyordu. Mısır’da babadan kalma pamuk tarlaları vardı. Betül doğduğunda ailenin maddi durumu oldukça iyiydi. Ne var ki 1929 Bunalımı sırasında ciddi kayıplar yaşadılar. Bu nedenle dedesinin yanına taşındılar.

Bu dönemde Muhiddin Arif Mardin, kayınpederinin yardımıyla İş Bankası’nın İskenderiye şubesinin genel müdürü oldu. Küçük Betül ve ailesi, kısıtlı imkanlarla kıt kanaat geçindiler. Fakat 1930’larda pamuk fiyatlarının yükselmesiyle şartlar değişti. Bu gelişmeyle birlikte ailenin gelir kaynakları artmaya başladı. Muhiddin Arif Mardin, Mısır’da pamuk satışlarından elde ettiği gelirin bir bölümünü Türkiye’ye getirdi. Ardından Türkpetrol şirketinin kurucuları arasında yer aldı.

Mardin ailesinin kökeninin aynı zamanda da Hz. Muhammed’in torunu olan Hz. Hüseyin’e dayanması, kamuoyunun dikkatini çekti. Ki bu da öteden beri Betül Mardin kimdir konusunda önemli bir merak konusudur. Nitekim Betül Mardin’in dedesi, Şeyhülislam Ahmet Muhtar Efendi’nin oğlu Necmettin Kocataş’tır. Mardinizadeler ailesi ayrıca kamuoyunun yakından tanıdığı Arif Mardin, Şerif Mardin, Şemsettin Mardin gibi önemli isimlerin de mensup olduğu büyük bir ailedir.

1932 yılında Betül Mardin’in kardeşi Arif Mardin dünyaya geldi. Robert Kolej’de yatılı okuyan ablası Leyla’nın veremden hayatını kaybetmesi ise aileyi yasa boğdu. Bu yıllarda Betül Mardin’in zorlu bir çocukluk dönemi oldu. Ve maalesef dadısı tarafından yoğun fiziksel ve psikolojik şiddet gördü. Öyle ki solak olmasının nedeni de aslında maruz kaldığı bu şiddetti. Henüz küçük yaşlarda başına aldığı darbeler nedeniyle beyninin bazı kısımları zarar gördü. Bu yüzden 6 yaşına kadar konuşma güçlüğü yaşadı. Nitekim Betül Mardin kimdir diye merak edenler için bu ilk çocukluk travmaları oldukça önemli bir konudur.

Betül Mardin’in Çocukluk ve Gençlik Yılları Nasıl Geçti?

Betül Mardin kimdir diye merak edenler, küçük Betül’ün çocukluk ve gençlik yıllarını da merak etmekte. O yıllarda küçük Betül, aynı anda iki iş yapamıyor, bağlantı kurmada zorluk çekiyordu. Oysa ailesi geniş bir kültürel çevreye sahipti. Örneğin Cemal Reşit Rey ailenin yakın dostlarından biriydi. Böyle bir çevre içinde yetişme imkanı bulan küçük Betül, zamanla öğrenme güçlüklerini aşmayı başardı. Ki bu da Betül Mardin kimdir diye merak edenler için örnek alınacak bir durumdur.

Ablası Leyla’nın vefatının ardından Mardin ailesi, Betül’ün Robert Kolej’de okumasını istemedi. Buna karşın Betül, 1946 yılında bu okuldan mezun oldu. Bu dönemde Betül’ün isteği, Amerika’ya gidip psikiyatri okumaktı. Fakat babası buna izin vermedi. Üstelik babasının isteği üzerine 1950 yılında Akgün Ustalar ile evlendi. Bu evlilikten Şerife Leyla isimli bir kızı oldu. Zaman içinde Betül Mardin’in hayatı merak konusu haline gelince, Şerife Leyla Ustalar kimdir konusu da kamuoyunun merak ettiği bir konu haline geldi.

Betül Mardin’in ilk eşi Akgün Ustalar, Muhiddin Arif Mardin’in yanında avukatlık yapıyordu. Ve eşinin çalışmasına izin vermiyordu. Zamanla çiftin arası açıldı ve evlilikleri uzun sürmedi. 1957 yılında Akgün Ustalar’dan boşanan Betül Mardin, 2 yıl sonra Haldun Dormen ile evlendi. Bu evlilikle birlikte Betül Mardin’in hayatı ve başarı hikayesi yeni bir dönüm noktasına girdi. Henüz 1960’lı yıllardan itibaren Betül Mardin kimdir konusu kamuoyunda önemli bir merak konusu haline geldi.

Betül Mardin’in Kişisel Gelişim Süreci

Genç Betül, liseyi bitirdiğinde aslında üniversitede psikoloji eğitimi almak ve psikiyatr olmak istiyordu. Ne var ki, o yılların Türkiye’sinde böyle bir imkan yoktu. Hatta kız çocuklarının üniversiteye gitmesine bile sıcak bakılmıyordu. Bu dönemi Betül Mardin, kişisel gelişimi açısından bir fırsata dönüştürmeye çalıştı. Karşısına çıkan engeller nedeniyle yeteneklerini köreltmek yerine, imkanlar dahilinde kendini geliştirmeye çalıştı. Bu dönemde öğrendiği bilgi ve geliştirdiği yetenekler, Betül Mardin’in hayatı boyunca çok işine yarayacaktı.

1940’lı yıllarda genç kızların biçki dikiş öğrenmesi oldukça yaygın bir uygulamaydı. Bu amaçla akşamüzeri okullarda kurslara giderlerdi. Bu dönemde Betül Mardin, yer aldığı kurslar sayesinde pek çok şey öğrendi. Yemek yapmak, giysi dikmek, ayakkabı ve aksesuar yapmak bunlardan sadece birkaçı. Bu dönemde öğrendiği bilgileri daha sonra tiyatro setlerinde aktif şekilde kullanacaktı. Öteden beri ilgi duyduğu tiyatro oyunları için gerekli hazırlık süreçlerinin yönetiminde bu sayede başarılı bir performans sergiledi. Bu bakımdan Betül Mardin kimdir konusu pek çok açıdan önemli bir merak konusudur.

Betül Mardin’in Profesyonel Kariyer Yönetimi

1950’li yılların Türkiye’sinde kadınların iş hayatında önemli konumlara gelmesi çok zordu. Hatta herhangi bir varlık göstermeleri bile birçok kişi için imkansızdı. Nitekim ilk eşi Akgün Ustalar, Betül Mardin’in sadece evde çalışmasına izin vermişti. Bu dönemde Betül Mardin, kadınlara İngilizce dersi veriyor, Amerikalılara ise Türkçe öğretiyordu. Kişisel gelişim ve kariyer yönetiminde bu ilk deneyimleri, yeni şeyler öğrenme ve öğretme isteğini daha da artırdı. Ki bu nokta, Betül Mardin kimdir konusunda beyaz yakalılar için en önemli ilham noktalarından biridir.

Bu yıllarda Betül Mardin, kadınların iş dünyası ve kariyer alanında yükselmeleri için belli bir mesleklerinin olması gerektiğini gördü. Verdiği özel dersler, ailenin geçimine güzel bir katkı sağlıyordu. Ancak daha önemlisi, kadınların da iş hayatında olması gerektiği düşüncesini güçlendirmişti. Kendini geliştirmeye büyük önem veren Betül Mardin, bu gelişimde kültür ve sanatın önemli bir rolü olduğuna inanıyordu. Derslerden ve ev işlerinden arta kalan zamanlarını sanatla ve özellikle tiyatroyla geçiriyordu. Ve bu gelişim süreci, Betül Mardin kimdir diye merak eden beyaz yakalılar için son derece ilham vericidir.

Betül Mardin’in hayatı ve kariyer serüveninde sanat dergileri için yazdığı yazılar ilk olarak 1950’li yıllarda başladı. Üstelik boş zamanlarında da tiyatro çevirileri yapması, sanatsal konularda daha da derinleşmesini sağladı. Bu yıllarda Mısır’da çıkan siyasi olaylar, ailenin pamuk tarlalarını kaybetmesine neden oldu. Eşinden ayrılmanın da etkisiyle Betül Mardin’in aktif iş hayatına katılımı için şartlar artık olgunlaşmıştı. 1956 yılında Tercüman gazetesine çevirmenlik için başvurdu. Böylelikle Betül Mardin’in hayatı ve başarı hikayesinde yepyeni bir sayfa daha açılmış oldu.

Basınla İlişkilerden Halkla İlişkilere Geçiş

Betül Mardin’in genel kültür düzeyi ve iletişim becerileri çok güçlüydü. Bunu gören gazete yönetimi, sadece 4 gün sonra Betül Mardin’i sayfa editörü kadrosuna atadı. Yazmaya ve okumaya olan merakı sayesinde gazetedeki görevlerini başarıyla yerine getirdi. Henüz çocukken kendisiyle dalga geçilmesi, Betül Mardin’in hayatı boyunca kalıcı izler bırakmıştı. Konuşma ve öğrenme güçlüğü nedeniyle yaşadığı sorunlar, ondaki başarı hissini artırmıştı. Hatta “Öyle bir şey yapacağım ki, insanlar bir daha benimle alay edemeyecekler,” diyordu.

İşte bu hatıralar, Betül Mardin’in hayatı ve başarı hikayesine zemin teşkil etti. Ki bu hatıralar, Betül Mardin kimdir diye merak edenler için oldukça önemlidir. 2 yıl boyunca başarıyla sürdürdüğü görevlerinden 1958 yılında ayrıldı. Bu dönemde Amerikan Haberler Merkezi’nde basınla ilişkiler sorumlusu olarak işe başladı. Fakat yeni görevi aslında bir tür halkla ilişkilerdi. Ancak o yıllarda ülkemizde böyle bir mesleğin varlığı henüz bilinmiyordu. Üstelik bu alanda bir kadın olarak çalışmanın zorluklarını en yoğun şekilde hissetti.

Aslında öteden beri gazetecilik ve halkla ilişkiler paralel ilerleyen süreçlerdi. Nitekim halkla ilişkiler şirketleri ve ajansları kurulmadan önce medya ve halkla ilişkiler birlikte ilerliyordu. Pazarlama amaçlı halkla ilişkiler ise bu şekilde tanımlanmış olmasa da örtük şekilde gerçekleşmekteydi. Bu noktada Betül Mardin, konuya ilişkin farkındalıklarını artırdı. Ve böylelikle pazarlama amaçlı halkla ilişkilerin ötesinde, kurumsal ilişkilerde halkla ilişkilerin önemini gördü. Dormen Tiyatrosu bünyesinde bir taraftan basınla ilişkileri güçlendirdi. Bir taraftan da kurduğu ilişkileri hem oyun tanıtımları yapmak hem de Dormen Tiyatrosu’nun itibarını artırmak için değerlendirdi.

Tiyatro Tutkusu ve Dormen Tiyatrosu

Betül Mardin’in hayatı içinde tiyatronun aslında öteden beri çok özel bir yeri vardı. Çünkü ilk tiyatro çevirisini henüz 16 yaşındayken yapmıştı. Üstelik tiyatro ve sinema dünyamızın duayen ismi Muhsin Ertuğrul’a bu çeviriyi vermişti. Bunu yapmasında temel motivasyonlarından biri, İngilizceyi çok iyi öğrenmek ve konuşmaktı. Bunun kararını henüz 13 yaşındayken vermişti. Yaşamında temel amaç haline getirdiği İngilizceyi öğrenme tutkusunu aynı zamanda da bu dili kullanarak Türkiye’nin tanıtımını yapmak hedefiyle birleştirmişti. Dolayısıyla Betül Mardin kimdir konusu pek çok açıdan kamuoyunun merak ettiği bir konudur.

İngilizce çevirilerin yanı sıra tiyatro ve genel kültüre hakimiyet de Betül Mardin’in hayatı boyunca önem verdiği konular arasında geliyordu. Nitekim İngilizcesini ilerletirken Alman ve Rus edebiyatını inceliyordu. Üstelik yaptığı tiyatro çevirileri sayesinde bu kültürleri daha yakından tanıma imkanı buluyordu. Gençlik yıllarında her sene bir ülkeyi gezerek kendisini geliştirmesi de bu bağlamda özgüvenini artırdı. Hem çeviriler, hem seyahatler Betül Mardin’in kişisel gelişim sürecinde önemli bir role sahipti. Zaman içinde elde ettiği tüm deneyimleri artık halkla ilişkiler alanında kullanmanın zamanı gelmişti.

1959 yılında Betül Mardin, usta tiyatro oyuncusu, oyun yazarı ve yönetmen Haldun Dormen ile evlendi. Dormen Tiyatrosu için yaptığı oyun çevirilerinin gördüğü ilgi Betül Mardin’i çok memnun ediyordu. Ancak çevirinin de ötesinde, Dormen Tiyatrosu’nun aslında halkla ilişkiler sürecini yönetmeye başlamıştı. Üstelik bu işler vesilesiyle sanat dünyasından yeni kişilerle tanışıyordu. Bu da hem çevresini genişletiyor, hem de kültürünü geliştiriyordu. 

1960’ların başlarında artık tümüyle Dormen Tiyatrosu’nun halkla ilişkiler süreçlerine yoğunlaştı. Tiyatronun tüm prodüksiyon işlerinin sorumluluğunu üstlendiği gibi, kostümlerden yemeklere, gala organizasyonundan tanıtımlara kadar tüm süreçlerini başarıyla yönetti. Genç kızlık döneminde aldığı yemek, dikiş ve diğer tüm eğitimler, bu işleri başarıyla yapmasını sağlayan zemini oluşturmuştu. Bu yıllarda Betül Mardin kimdir sorusu kamuoyunun daha fazla merak ettiği bir konu haline gelmeye başladı.

Betül Mardin’in Halkla İlişkilerde Yükseliş Serüveni

Tercüman gazetesi ve ardından Amerikan Haberler Merkezi’nde yaptığı çalışmalar, Betül Mardin’in basının gücünü daha yakından görmesini sağlamıştı. Gerçekten de özel olaylar vesilesiyle basınla ilişki kurmak, gerçekleşen işlerin daha geniş kitlelere ulaşmasını sağlıyordu. Ve bu durum, Dormen Tiyatrosu’nun sahneye koyduğu oyunların gişe başarısını da artırmaktaydı. Bu çalışmalar sayesinde Betül Mardin halkla ilişkiler alanında ülkemizin ilk profesyonel hizmet sağlayıcısı haline geldi.

Bu yıllarda bir taraftan oğlu Ömer Dormen’le ilgilenirken bir taraftan da Dormen Tiyatrosu’nun tüm PR çalışmalarını bizzat gerçekleştirdi. Türkiye’nin ilk halkla ilişkiler uzmanı Betül Mardin, 1960’lı yıllarda aynı anda pek çok işi takip ediyordu. Bu amaçla tüm yetenek ve becerilerini etkin şekilde kullanıyordu. Bu süreçte Betül Mardin kimdir konusu kamuoyunun merak ettiği konulardan biri olmayı sürdürdü. Gazete ve dergiler için çevirmenlik yapmak, inceleme yazıları yazmak, çeşitli sanatsal etkinliklerde jüri olarak görev yapmak, Betül Mardin için gerçekten de yorucu bir iş temposu yaratmıştı. Üstelik Dormen Tiyatrosu turnedeyken oğluna aynı zamanda da babalık yapıyordu.

1964 yılında Turgut Özakman, Betül Mardin’e TRT için program hazırlamayı teklif etti. Böylelikle Betül Mardin’in başarı hikayesinde yeni bir sayfa açıldı. TRT için 3 yıl boyunca radyo programı hazırlayan Betül Mardin, 1967 yılında Haldun Dormen’den boşandı. Ancak ilişkileri hiç kopmadı. Dostlukları hep sürdü. Dahası, TRT için program hazırlamayı sürdürürken Erzurum Radyosu’nun da kuruluşunda görev yaptı. Ayrıca televizyon için İngiltere’de BBC tarafından verilen kursa katıldı.

Yurda döndükten sonra Betül Mardin’in çalışmaları TRT’nin Ankara stüdyolarında devam etti. Ne var ki bu süreçte ailesinden uzak kalmaya fazla dayanamadı. Bu nedenle TRT’den ayrılıp İstanbul’a döndü. Fakat 1971 yılında üzücü bir kaza geçirdi. Ameliyatın ardından bastonla yürümek zorunda kaldı. Bununla birlikte, halkla ilişkiler alanında çalışmaktan vazgeçmeye niyeti yoktu. En iyi halkla ilişkiler kampanyaları ile çalışmalarını sürdürmeye devam etti. Hayatı boyunca iyi bir anne ve iyi bir iş kadını olmak için özveriyle çalışmayı sürdürdü.

Kurumsal Halkla İlişkilerde Alaeddin Asna ve Betül Mardin

1974 yılında Betül Mardin, Alaeddin Asna ile birlikte A&B şirketini kurdu. 10 yıl boyunca devam eden bu ortaklık, ülkemizin halkla ilişkiler alanında hizmet veren ilk yerli şirketiydi. Nitekim Betül Mardin gibi Alaeddin Asna halkla ilişkiler alanının ülkemizdeki gelişim sürecinde en önemli kilometre taşlarından biri oldu. 1970’lerin ikinci yarısında A&B bünyesinde Betül Mardin ve Alaeddin Asna, pek çok firmaya profesyonel PR hizmeti sundu. Hizmet verdikleri kurumlar arasında Paşabahçe, Pamukbank, Sheraton Oteli gibi farklı pek çok firma ve marka vardı.

Bu çalışmalar sayesinde kurumsal halkla ilişkiler yönetiminin duayeni haline gelen Betül Mardin PR çalışmalarını “itibar mimarlığı” olarak görüyordu. Nitekim Mardin’in yaklaşımına göre halkla ilişkiler, sadece bir tanıtım veya reklam amacı değildi. Aynı zamanda da insanlar ile kurumlar arasında nitelikli bağlar kurmayı amaçlayan bir sanattı. Bu sanatta uzmanlaşmak için hem profesyonellik, hem de etik değerlere bağlılık şarttı. Bu yönüyle itibar mimarlığı, aynı zamanda da topluma karşı sorumlu olmayı gerektiriyordu.

Firmaların halkla ilişkiler çalışmaları Betül Mardin’e göre insan odaklı olmak durumundaydı. Nitekim insan odaklılık, bireyler ve kurumlar arasında değerli ilişkiler kurma sürecinde insan davranışlarını anlamayı ve buna uygun stratejiler geliştirmeyi ifade ediyordu. Ki bu nokta, aslında Betül Mardin’in öteden beri ilgi duyduğu psikoloji alanında edindiği deneyimleri yansıtmaktaydı. Çünkü kurumsal halkla ilişkilerde insan odaklı olmayan hiçbir çalışmanın kalıcı bir başarıya ulaşma şansı olmayacağına inanıyordu.

Birlikte çalıştıkları süre boyunca Betül Mardin ve Alaeddin Asna ikilisi, kurumsal halkla ilişkilerde özel bir iletişim yöntemi geliştirdiler. Bu yöntemde doğru mesajları doğru zamanda doğru kişilere iletmeyi amaçladılar. Üstelik bu iletimin çift yönlü olmasını sağladılar, geri bildirimlere de büyük önem verdiler. Kurumların toplumla güvene dayalı bağlar kurması, aynı zamanda da aldıkları geri bildirimleri nasıl karşıladıklarına bağlıydı. Bu çerçevede itibar mimarlığı, halkla ilişkiler alanında stratejik planlamayı esas alan özel bir süreci ifade ediyordu.

Image Halkla İlişkiler ve Betül Mardin

Alaeddin Asna ile yolları ayrıldıktan sonra Betül Mardin, yeni ortaklarıyla birlikte 1987 yılında Image Halkla İlişkiler’i kurdu. Ortakları arasında Nilgün Pirinççioğlu ve Canan Noyan vardı. Image Halkla İlişkiler de tıpkı A&B gibi ülkemizde kurumsal halkla ilişkiler alanının gelişmesinde öncü roller üstlendi. Bu kurum bünyesinde birçok başarılı projeye imza atan Betül Mardin, aynı zamanda da öğrenciler yetiştirerek deneyimlerini genç nesillere aktarıyordu. Böylelikle bu dönemde Betül Mardin kimdir konusu çok daha geniş kitlelerin merak ettiği bir konu haline geldi.

1990’larda Betül Mardin, hizmet verdiği alanlara yenilerini ekledi. Kurumsal iletişim, stratejik danışmanlık, kriz yönetimi ve diğer birçok alanda yerli ve yabancı yüzlerce firmaya hizmet sağladı. Image Halkla İlişkiler bünyesinde şirketler için sayısız projeyi başarılı bir şekilde hayata geçirdi. Böylelikle eğitimden sağlığa, finanstan ulaşıma kadar çok çeşitli alanlarda şirketlerin yükselişine önemli katkılar sağladı. Fakat silah ve sigara şirketleri için çalışmayı reddetti. Siyasetten de özellikle uzak durdu.

2018 yılına kadar faaliyet gösteren Image Halkla İlişkiler, hizmet verdiği şirketlerin kurumsal temellerini güçlendirdi. İtibarlarını ve rekabet avantajlarını artırdı. Sorun çözme becerisi sayesinde yakın çevresi tarafından “Ahtapot Betül” olarak anılan Betül Mardin hayatı ve başarı hikayesi ile ülkemizde tüm kesimlerin saygı duyduğu çok özel bir isim haline geldi. Ve çalışmalarından ötürü pek çok ödüle layık görüldü. Kazandığı ilk ödül, 1979 yılında Halkla İlişkiler Dünya Kongresi Özel Olay Yarışması üçüncülüğüydü. Bu süreçte Betül Mardin kimdir konusu çok daha geniş kitlelerin ilgisini çekmeye başladı.

İlerleyen yıllarda Betül Mardin’in hayatı ve başarı hikayesi pek çok ödüle layık görüldü. Nitekim 1982 yılında American Hotel Birliği Halkla İlişkiler Altın Anahtar Yarışması’nda ikinci oldu. 1983 ve 1984 yıllarında Sheraton Otelleri tarafından özel ödülle onurlandırıldı. 1994 yılında yılın iş insanlarından biri oldu. 1995 ile 1999 yılları arasında İstanbul Üniversitesi tarafından verilen Başarılı İletişimciler Ödülü’nü kazandı. 1998 yılında Türk Kadınlar Birliği tarafından Cumhuriyet’imizin 75. yılı özel ödülüyle onurlandırıldı.

Betül Mardin’in Sözleri

İlerleyen yaşına rağmen Betül Mardin, hayattan ve insanlardan hiç kopmadı. Kazandığı deneyimleri bulduğu her fırsatta gençlere aktardı. Yaptığı konuşmalarda halkla ilişkilerin ne kadar ciddi bir iş olduğunun altını çizdi. Herkesin her türlü sorununu kısa sürede çözmesiyle kurumsal halkla ilişkiler sektöründe “Ahtapot Betül” olarak kendine özgü ayrı bir konum kazandı.

Günümüzde Betül Mardin’in sözleri ve konuşmaları özellikle genç halkla ilişkiler çalışanlarına ve beyaz yakalılara ilham vermeye devam ediyor. Nitekim Betül Mardin kimdir diye merak eden beyaz yakalılar, Betül Mardin’in sözleri ve konuşmalarını da merak etmekte. Bu nedenle yazımızı burada bitirirken bu sözlerden birkaçını burada sizlerle paylaşacağız.

• Çözüm odaklı olacaksın. Bir sorunu çözmek gerektiğinde, elini taşın altına koyup zor da olsa işten kaçmadan gerekeni yapacaksın.

• Bir işle ilgili sıkıntın varsa sabahtan akşam uyuyuncaya kadar düşüneceksin. Uyumadan önce de yatağının kenarına bir kağıt kalem koyacaksın. Sabaha karşı her şey ortaya dökülür.

• Mutluluğun en önemli sırlarından biri meşguliyet olduğuna göre, insanın vaktini faydalı şeylerle değerlendirmesi de genç kalmasını sağlar bence.

• Önce bir amacın olacak. Sonra da tutturuk olacaksın, kafayı takacaksın. Çok okuyup çok çalışacaksın.

• Çalışmak sizi ayakta tutar, beyninizi daha iyi çalıştırır. Her zaman kenarda bir yerde mesleğiniz, yapabileceğiniz bir şey olur.

• Kendine bakacaksın, sağlığına, yemene içmene, sporuna dikkat edeceksin.

• Güçlüklerle başlamak hayatın daha mükemmel olmasına yardımcı olur.

• Hatalarını yok etmek için elinden geleni yapmalısın. Çünkü ikinci bir hayatın olmayacak.

• Yaşadığım bütün zorlukları neşeye çevirdim. En sonunda herkesi affettim.

• Kaç iyimser olmayanlardan! Arkana bile bakmadan. Enerjini yer bitirir onlar.

• Kendi paranı kazanacaksın. Kimseye muhtaç olmayacaksın. Kendine ait bir evin olacak. Küçük de olsa, önemli. Kendi ayakların üzerinde duracaksın. Kimseye yaslanmayacaksın.

• Hayatındaki herkesi ve her şeyi kontrol edemezsin. Bunu unutma. Kendini sev. Kendini sevmezsen kimse seni sevmez.

• Çok çalışarak, kendi emeğinle gülümsemeyi başarırsan, kahkahanın karşısında geçmişe dair hiçbir mutsuzluk barınamaz.